Wojna z narkotykami zbiera co roku coraz krwawsze żniwo. Jak matematyka może pomóc w rozbiciu imperium karteli i dlaczego nie powinniśmy koncentrować całej uwagi na mafijnych bossach?
Jak najskuteczniej walczyć z mafią narkotykową? Kolumbijczycy przekonali się, że podobnie jak w przypadku hydry odcięcie głowy nic nie da – natychmiast odrosnę dwie kolejne. Albo cztery. Albo trzysta, jak po zabiciu Pablo Escobara w 1993.
Każdemu przejęciu władzy towarzyszy też eskalacja przemocy – wśród karteli narkotykowych jest to odpowiednik kampanii reklamowej. „Nie zadzieraj z nami” starają się przekazać swoim konkurentom, nie licząc się przy tym z nikim i niczym. Liczby mówią same za siebie: przed szeroko zakrojoną akcją antynarkotykową (rozpoczętą w 2006) liczba związanych z tą formą przestępczości zabójstw w Meksyku wyniosła 3700 rocznie. W 2011 przekroczyła 16 000.
Teraz nowa technologia i matematyczne podejście mogą pomóc Kolumbii zmniejszyć liczbę ofiar w wojnie z narkotykami. Posłuży do tego opracowana przez Vortex Foundation analiza powiązań członków grup przestępczych ze sobą nawzajem i zewnętrznym światem. Wprowadzając do systemu dane z rozpraw sądowych i dochodzeń policyjnych, specjaliści są w stanie stworzyć graficzną reprezentację siatki narkotykowej – kto z kim i kiedy wszedł w kontakt. Ta metoda pozwala odkryć wcześniej niezauważone powiązania i sugeruje luki, które należy wypełnić.
Siła analizy siatek przestępczych polega na możliwości odkrycia najsłabszych punktów systemu. Okazuje się, że to wcale nie grube ryby są dla niego kluczowe – za każdym bossem stoi zawsze przynajmniej jeden ambitny oficer gotowy zająć jego miejsce. Aby skutecznie przerwać łączność należy przede wszystkim znaleźć pośredników.
- Pośrednik (ang. betweener) to ten, który łączy nielegalne z legalnym –tłumaczy dyrektor Vortex Foundation w Bogocie Eduardo Salcedo-Albaran. Idealnym pośrednikiem jest osoba funkcjonująca w obu światach – zwykłym i przestępczym – ale „niezbyt dobrze ustawiona”. W Meksyku i Kolumbii taką funkcję pełnią zazwyczaj opłaceni przez kartele policjanci lub gubernatorzy. Wyłączenie tych ludzi z obiegu skutecznie zaburzyłoby działanie przestępców.
Im więcej grup, tym więcej przemocy – ie. tym więcej siły trzeba użyć, by je zdławić. Dotychczasowa wojna z narkotykami nie przyniosła spodziewanych efektów i nie wygląda na to, by mogła odnieść sukces w jakimkolwiek przewidywalnym czasie. Być może dzięki nauce, a nie brutalnej sile uda się przywrócić spokój nękanym przemocą państwom Ameryki Południowej
22/10/2012